Монгол улсын Эрүүл Мэндийн Яам, Японы Тохоку Их Сургууль, АШУҮИС-ийн Нүүр Ам Судлалын Сургууль хамтран КОВИД-19 цар тахлын үед Нүүр ам судлалын салбарт баримтлах дэглэм, хариу арга хэмжээний чиглэлээр Япон ба Монголын эрдэмтэдийн туршлага солилцох форумыг 2021 оны 1-р сарын 12 өдөр зохион байгуулах гэж байна. Тус форумын үйл ажиллагаанд Япон талаас КОВИД-19 хариу арга хэмжээний чиглэлээр Ази номхон далайн бүсийн орнуудад зөвлөх чиглэлээр ажилладаг олон улсад нэр хүнд бүхий профессорууд урилгаар оролцоно

SARS-CoV-2 цар тахлын хувьд шүдний эмчилгээний ажилбар нь вирус тараах өндөр эрсдэлтэй болох нь тогтоогдсон байдаг. Хэдийгээр шүдний салбарт баримталж буй халдварын сэргийлэлт, хяналтын хатуу дэг журам нь шүдний эмнэлгийн орчинд вирус тархахаас сэргийлж байгаа ч Английн Лондон коллеж ба Кингс коллежийн судлаачид өрмийн сонголтондоо анхаарах нь халдвараас сэргийлэхэд чухал болохыг судалгаагаар тогтоосон байна.

Шинэ он гарч он солигдох энэ цаг мөчид Shud MN сайт Тусгал ярилцлагын булангынхаа шинэ оны анхны дугаарыг та бүхэндээ толилуулж байна. Өнгөрсөн 2020 оны хугацаанд манай ярилцлагын буланд маань нийт 12 зочин оролцож, өөрсдийн дадлага, туршлага, ажиллах арга барилыг уншигчидтай хуваалцжээ. Мөн манай булангаас уншигчид маань олон шинэлэг зүйлсийг уншиж, ойлгож мэдсэн байх аа гэдэгт найдна. 2021 онд энэхүү ярилцлагаа улам баяжуулж, салбарынхаа олон чадварлаг мэргэжилтнүүдтэй учруулах болно. Ийнхүү тусгай дугаарын оны анхны зочноор Монгол Улсын хүний гавьяат эмч, Зөвлөх эмч, Анагаах ухааны доктор, Профессор Н. Пүрэвжав багшийг урилаа. Таалан соёрхоно уу.

Манал-Цогт ХХК-нь Нүүр ам судлалын сургуультай хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулан Хөх Рашаан ариутгал халдваргүйтгэлийн бэлдмэлийн үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн болох хлоргексадины ам халдваргүйжүүлэх уусмалаар Нүүр ам судлалын эмнэлгээр үйлчлүүлэгчид болон эмч, багш, эмнэлгийн ажилчдын 2021 оны нийт хэрэгцээнд зориулж 35 000 000 төгрөгийн бүтээгдэхүүн хандивлаж хөрөнгө оруулалт хийлээ.

Манай Shud MN сайтын зүгээс салбарынхаа эмч, мэргэжилтнүүддээ зориулан шинэлэг мэдээ мэдээллүүдийг хүргэхээр зорьж ажилладаг билээ. Ийнхүү Becoming a Dentist Pocast-ын дугаарыг та бүхэндээ хүргэж байна.

Нүүр ам судлалын салбарын эмч мэргэжилтнүүдийн боловсруулсан КОВИД-19 цар тахлын дэгдэлтийн үед шүдний эмнэлэгт баримтлах удирдамж Эрүүл Мэндийн сайдын А/581 тоот тушаал. “Коронавируст халдвар (КОВИД-19)-ын үед шүд, эрүү, нүүр амны тусламж үйлчилгээ үзүүлэхэд баримтлах халдварын сэргийлэлт, хяналтын түр заавар” болон батлагдан гарлаа.

Ж.Одхүү эмчээр ахлуулсан Нүүр амны мэс заслын эмч нарын орчуулгын багийн анхны ном шүдний эмнэлгүүдийн гар дээр очиход бэлэн боллоо. Энэхүү ном нь шүдний эмнэлэгүүдэд тохиолддог эрсдэлтэй өвчлөлүүдийг товч тодорхой агуулсан болно.

Коронавируст (COVID-19) цар тахлын дотоодын голомтот дэгдэлтийн улмаас нийтээр хөл хорио тогтоон багагүй хугацаа өнгөрлөө. Энэ хугацаанд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ авах хүмүүсийн хувьд тэр тусмаа шүд нь өвдөж хавсан хүмүүс томоохон бэрхшээл тулгарсаар байна. Нэг талаас өвчин эмгэгийн улмаас шүдний эмнэлэгт зайлшгүй очих болоод байгаа ч нөгөө талаас коронавирусын халдвар авах вий гэсэн болгоомжилол хэн бүхэнд байна. Тэгвэл энэ талаар тодруулахаар Oral Care шүдний эмнэлгийн захирал, АШУҮИС-н Нүүр ам судлалын сургуулийн ахлах багш АУ доктор Ч.Гантөмөрөөс ярилцлага авлаа.

ЭМЯ, Нүүр ам судлалын мэргэжлийн зөвлөлийн санаачилгаар боловсруулсан “Шүдний эмнэлгийн орчинд коронавруст (COVID-19) халдварын сэргийлэлт, хяналтын ерөнхий удирдамж”-ийн төсөл хэлэлцэгдэж 2020 оны 11 сарын 27 өдөр зөвлөлийн хурлаар батлагдлаа. Уг удирдамжийн төслийг АШУҮИС-н Нүүр ам судлалын сургуулийн эрдэмтэн багш нар боловсруулсан бөгөөд 2020 оны 11 сарын 25 өдөр Нүүр ам судлалын сургууль, мэргэжлийн зөвлөлийн гишүүд, хувийн хэвшлийн энэлгүүдийн төлөөлөл оролцсон ажлын хэсгийн хурлаар, 2020 оны 11 сарын 27 өдөр АШУҮИС, Нүүр Ам Судлалын сургуулийн Эрдмийн зөвлөлөөр тус тус хэлэлцэгдэж давхардсан тоогоор Нүүр Ам Судлалын салбарын 20 гаран эрдэмтэн докторууд, салбарын тэргүүлэх мэргэжилтнүүд гар бие оролцсоноороо манай улсын шүдний эмнэлгийн өнөөгийн орчинд хэрэгжиж болох практик удирдамж боллоо.

Монгол Улсын Засгийн газар, УОК-ын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрээр Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн 11.3.3-ыг үндэслэн коронавируст халдварын цар тахалтай тэмцэх хариу арга хэмжээг эрчимжүүлэх, эрсдлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор улсын хэмжээнд засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, иргэн хуулийн этгээдийг гамшгаас хамгаалах Бүх нийтийн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүлсэн хугацааг 14 хоногоор буюу 2020 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн 06:00 цаг хүртэл сунгалаа.

Энэ удаагийн дугаарт бид “Empire Dental group” шүдний эмнэлгийн захирал Б.Энхбаатар эмчийг урилаа. Хүүхэд байхаасаа л шүдний эмч болох хүсэл мөрөөдөлтэй байсан бөгөөд өдгөө Empire Dent эмнэлгийг удирдан ажиллаж байна. Тэрээр салбартаа эерэг нөлөө дагуулах зорилгоор эмнэлгийхэнтэйгээ нэг жилийн турш мөнгө цуглуулан, цуглуулсан мөнгөөрөө африк тив рүү явж үзлэг хийсэн ба ганцхан Монголдоо гэлгүй дэлхийд өрсөлдөхийг зорьж буй нь онцлог юм.

Шалгалтыг мэргэжлийн 100 тестээр 100 минутанд багтаан өгнө. Шалгалтын дундаж оноо                                      80 ба түүнээс дээш оноо авсан тохиолдолд тэнцсэнд тооцно. Шалгалтын хариуг шалгалт дууссанаас 2 цагийн дараа танилцуулах тул өөрийн биеэр ирж, шалгалтын хариуг авна уу? Онолд тэнцсэн тохиолдолд гардан шалгалтын давтлагын хуваарийг танилцуулах болно. 

Монголын нүүр ам судлалын салбар, хувийн хэвшлийн шүдний эмнэлгүүд Лантуун дохио ТББ хамтран, “Ид шидийн орон” хүүхэд хамгааллын төвд асран хамгаалах үйлчилгээ авч буй хүүхдүүдэд амны хөндийн эрүүл мэндийн иж бүрэн тусламж үйлчилгээг үзүүлэн урт хугацаанд хамтарч ажиллахаар боллоо.

Намар болж навчис алтрах цагаар манай Shud MN улирлын анхны дугаараа уншигчиддаа хүргэж байна. Энэ удаагын зочноор бид Нүүр ам судлалын сургуулийн захирал Б. Батбаяр эмчийг урилаа. Тэрбээр сургуулийнхаа төгсөлтийн дараах сургалтын төвд эмчээр ажлын гараагаа эхэлж, НАСС-ын Нүүр Амны Мэс Заслын тэнхимд багшилж байгаад докторантурт сурч ирээд тэнхимийн эрхлэгчээр ажилласан туршлагатай багш, эмч юм. 

Өнөө өглөө 8:00 цагт шүдний эмнэлгийн удирдлагын группын эмч нарын төлөөлөл НАСС-н захирал Б.Батбаяртай өглөөний зөвлөлдөх уулзалт хийлээ. Энэхүү уулзалтаар шүдний эмнэлгүүдийн өнөөгийн тулгамдаад буй гол асуудал болох хүний нөөцийн дутагдал, шүдний сувилагч, шүдний эмчийн туслахын сургалт тасалдаад байгаа асуудлыг авч хэлэлцлээ.

АШУҮИС-н захирал Н.Хүрэлбаатарын тушаалыг үндэслэл болгон 2020 оны 10-р сарын 01 өдөр АШУҮИС-н Нүүр Ам Судлалын Сургуулийн захирлаар АУ доктор Б.Батбаярыг томиллоо.

Өчигдөр (2020 оны 09-р сарын 30) Шүдний эмнэлгүүдийн удирдлагын группын анхны зөвлөлдөх уулзалт Корпорейт зочид буудалд боллоо. Энэ удаагийн зөвлөлдөх уулзалтанд нийт 100 орчим эмнэлгийн удирдлага, захирлууд хүрэлцэн ирж оролцож дотоод асуудлаа хэлэлцлээ.

2020 онд мэргэшлийн зэрэг олгох шалгалт зохион байгуулагдах үйл ажиллагаа нь Эрүүл мэндийн сайдын 2019 оны 11-р сарын 15-ны өдрийн “Журам шинэчлэн батлах тухай” А/513 дугаар тушаалын Мэргэжлийн зэрэг олгох, нөхөн олгох, хүчингүй болгох журам”-ын Дөрөв. Мэргэшлийн “Ахлах”, “Тэргүүлэх”, “Зөвлөх” зэрэг горилогчид тавигдах НИЙТЛЭГ ШААРДЛАГА, Эрүүл мэндийн яамны дэргэдэх Эмнэлгийн мэргэжилтний хөгжлийн зөвлөлийн хурлын 2020 оны 08-р сарын 11-ны өдрийн 12 дугаар тогтоолын хавсралтаар батлагдсан ЭМЯ-ны Нүүр ам судлалын мэргэжлийн салбар зөвлөлийн “Ахлах”, “Тэргүүлэх”, “Зөвлөх” зэргийн ТУСГАЙ ШААРДЛАГА журмыг дагаж мөрдөнө.

Эрхэм хүндэт нүүр ам судлалын эмч, оюутнууд нүүр ам судлалын хамт олондоо АШУҮИС-н Нүүр Ам Судлалын Сургуулийн Их Сургуулийн эмнэлэг байгуулагдсаны 9 жилийн ойн баярын мэнд дэвшүүлье.

Өнгөрсөн 5-р сард Их Британы  Queen Mary University-н зүгээс олон нийтэд анх удаа био идэвхит шиллэг биет бүхий шүдний оог бүтээснээ  танилцуулсан. Тэгвэл энэ удаа тус Их Сургуулийн судлаачид шүдний цоорлын шалтгаан болох няннгийн үйл ажиллагааг таслаж зогсоож, шүдийг дахин эрдсэжүүлэх замаар засварлаж нөхөн сэргээх шинэ төрлийн ломбоны материалын тайланг олон нийтэд таницууллаа.