Дэлхийн хүн амын 8% нь нойрон дунд шүдээ хавирах эмгэг буюу мэргэжлийн хэллэгээр бруксизмаар өвчилсөн байдаг бөгөөд энэ нь ихэвчилэн нойрсолтын үед тохиолдох бусад төрлийн эмгэгүүдтэй хавсран илэрдэг. Ихэнх хүмүүс шөнө унтаж байхдаа шүдээ хавирдагаа бараг мэддэггүй тул өнөө үед түүнийг оношилох олон төрлийн төхөөрөмжүүд худалдаанд гараад байгаа ч тэдгээр нь нэг бол үнэтэй, эсвэл хэрэглэхэд түвэгтэй гэсэн шалтгаанаар төдийлөн амжилттай тархаж чадахгүй байсаар байна.

Бруксизм хэмээн мэргэжлийн хувьд нэрлэх шүдээ хавирах эмгэгийг ихэнх тохиолдолд хүн өөртөө үүсээд байгааг мэддэггүй. АНУ-ын хэмээнд л гэхэд энэ эмгэг нь насан хүрэгчид ба хүүхдүүдийг оролцуулаад нийтдээ 30-40 сая хүмүүсийг хамарсан байдаг байна.

Шүдээ хавирах ба шүдээ тас зуух зэрэг үйлдэл хийх нь өөр хоорондоо хамааралтай буруу зуршил бөгөөд хүн амын дунд элбэг тохиолддог. Энэ нь шөнө унтаж байхад эсвэл өдөр сэрүүн байхад аль алинд нь үүсч болно. Харин энэхүү буруу зуршил нь бүр дийлдэхээ больж байнга шүдээ хавирдаг хорт зуршил болох юм бол үүнийг бруксизм (bruxism) гэж томьёолдог.

Шүд цорох өвчин ба нян бактеритай холбоогүй боловч шүдний хатуу эдийг гэмтээж байдаг өөр нэг шалтгаан нь шүдний элэгдэл юм.

Bruxism буюу шүд хавирах эмгэг гэдэг нь өөрийн эрхгүй шүдээ хавирах ба  буруу зуух зуршил бөгөөд тухайн хүн үүнийгээ мэдэхгүй эсвэл мэдсэн ч зогсоож чадахгүй байх архаг явцтай зуршил юм. Үүнийг нилээд  их тохиолддог ба стрессийн нэг төрөл гэж үздэг.

Ямар ч шүд хүний амьдралын жамаар аажим аажим элэгдсээр л байдаг. Судлаачдын үзэж байгаагаар бол хүний шүд хэвийн нөхцөлд зажлалтын улмаас жилдээ үсний ширхэгийн түвшний хэмжээнд элэгддэг гэнэ. Гэхдээ л шүдний физиологийн хэвийн элэгдэлийг хүний насжилтыг тодорхойлох шууд нотолгоо болгох нь зохимжгүй юм.

Шүдний эмгэг элэгдэл нь олон шалтгаантай боловч элэгдэл үүсгэдэг нэг гол шалтгаан нь хүчиилэг ундааны хэрэглээ юм. Сүүлийн үед шүдний салбарын ихэнх ном хэвлэлд шүдний элэгдэлд нөлөөлж буй хүчин зүйлс нь уламжлалт хэв шинжээсээ хальж хүн амын амьдралын хэв маягтай уялдаж ихсэж байгааг тэмдэглэх болсон байна.

Шүдний элэгдэл, эмгэг элэгдэл нь олон шалтгаантай боловч элэгдэл үүсгэдэг нэг гол шалтгаан нь хийжүүлсэн хүчиллэг ундааны хэрэглээ гэдгийг та мэдэх үү? Сүүлийн үед шүдний салбарын ихэнх судалгаануудад шүдний элэгдэлд нөлөөлж буй хүчин зүйлс нь уламжлалт хэв шинжээсээ хальж хүн амын амьдралын хэв маягтай уялдан ихсэж байгааг тэмдэглэх болсон байна. Дэлхийн хэмжээнд даяаршлыг дагалдан өмнө нь зөвхөн хөгжингүй орнуудад хэрэглэдэг байсан олон төрлийн хийжүүлсэн ундаанууд бусад улс орнуудад ч чөлөөтэй худалдаалагддаг болсон нь дэлхий нийтээрээ шүдний эмгэг элэгдэл тархах нэг шалтгаан нь болж байна.

Шүдээ хавирах эмгэг буюу бруксизм гэдэг нь өдрийн цагаар өөрийн мэдэлгүй шүдээ чанга зуух, нойрон дунд шүдээ хавирах хорт зуршил юм. Шүдээ хавирах эмгэг нь маш түгээмэл эмгэгт хамаарах бөгөөд АНУ-д хийгдсэн судалгаагаар 30 сая гаран хүүхэд энэ эмгэгт өртсөн бол насанд хүрэгчдийн эзлэх хувь 40 сая гаран болсон байна.