Данийн Шүдний Холбоо (Danish Dental Association) фитнесийн зориулалттай 40 ундаанд агуулагдах чихрийн агууламжийг судлаж үзээд спортын ундаа зэрэг энергийн эх үүсвэр болдог ундаануудаас иргэдийг болгоомжилохыг анхаарууллаа.

Ихэнх хүн шүдийг илүү удаан сайн дарж угаах нь илүү сайн гэж боддог. Харин судлаачид хүний шүд даралттай угаахад тодорхой хязгаар байх ёстой гэж үзсэн байна.

Амсхийх завгүй өнөөгийн амьдралын нөхцөл байдал дунд амны эрүүл ахуйдаа 4 минутыг зарцуулах нь танд хайран санагдаж байна уу? Тэгвэл энэ одоо асуудал биш болсон гэж зохион бүтээгч  Dr. Aldo Dominici амлаж байна. Тэрээр өөрийн найз бизнесмен Mr. Niccolò Cerizza-ын хамтаар таны шүдийг аравхан секундын дотор бүрэн цэвэрлэх чадвартай бүрэн touch screen дэлгэц бүхий GlareSmile нэртэй ухаалаг шүдний сойз бүтээснээ зарлалаа.

Ухаалаг утасны видео ‘selfie’ бичлэгийн тусламжтайгаар хүмүүсийн шүд угаалт болон амны хөндийг арчилах арга барилыг сайжруулах талаар судалжээ. Ухаалаг утсыг ашиглан судалгаанд оролцогчидын гэртээ угааж байгаа арга барилаа бичиж илгээсэн байна.

Дийлэнх хүмүүс амны хөндийн эрүүл мэнд нь биеийн ерөнхий эрүүл мэндийн нэгээхэн хэсэг төдийгүй түүнийг тодорхойлох маш чухал ач  холбогдолтой зүйл гэдгийг төдийлөн анзаардаггүй. Тиймдээ ч  амны хөндийн арчилгааг дутуу дулимаг хааш яаш хийх нь элбэг.

Уламжлал ёсоор бол шүдний утсаар шүд хоорондын завсрыг цэвэрлэх хамгийн оновчтой гэж үзсээр ирсэн байдаг. Гэсэн хэдий ч сүүлийн үед технологийн дэвшилээс хамаараад Water picking буюу усаар цэвэрлэгч амны эрүүл ахуйн салбарт нэвтэрснээс хүмүүсийн сонголтонд өөрчлөлт орж улмаар уламжлалт буйлны утас нь дээр үү? Даралтат усан цэвэрлэгч нь дээр үү? гэдэг асуултууд тавигдах болсон.

Фторыг байгалийн гаралтай шүдний цоорлын хамгаалагч гэж нэрлэдэг нь түүний шинж чанартай нь тун зөв зохицсон тодорхойлолт юм. Учир нь фтор нь байгальд оршдог эрдэс бодис боловч амны хөндийн нянгийн үйлчлэлийг саармагжуулж шүдний гадаргууг илүү бат бөх болоход нөлөөлдөг тул өнөө үед шүд цоорох өвчний урьдчилал сэргийлэлтийн практикт өргөн хүрээнд ашиглаж байна.

Шүдний мэргэжилтнүүд болон олон нийтийн дунд бага насны хүүхдэд жүүс, нүүрс төрөгчөөр баяжуулсан газтай ундаа зэрэг хүчиллэг төрлийн ундаа уулгах нь шүдний цоорол үүсгэдэг гэсэн уламжлалт ойлголт байдаг. Гэтэл саяхан АНУ-ын Балтиморын Мэрилэндийн Их Сургуулийн судлаачдын судалгаагаар байгалийн гаралтай 100% жимсний шүүс нь балчир хүүхдүүдийн эрт үеийн шүдний цооролтой хамааралгүй болох нь тогтоогджээ.

Хүүхдийг 4 юмуу 5 наснаас нь эхлэж шүдийг хэрхэн зөв угаах талаар зааж сургах нь тохиромжтой. Гэхдээ хүүхдүүд 8 нас хүртлээ өөрсдөө шүдээ угаах хэдий ч шүд угаах аргачлалыг бүрэн эзэмшиж зөв угааж чаддаггүй. Иймд энэ нас хүртэл нь хүүхдийнхээ шүдийг угаахад нь байнга хяналт тавьж хүүхдэдээ шүдээ угаахад нь туслаж байх хэрэгтэй.

Чихэр, печень, ундаа, жүүс зэрэг нүүрс ус агуулсан хоол хүнс нь шүд цоорох өвчин үүсгэдэг болохыг судалгаагаар тогтоосон. Ялангуяа эдгээр амттанг ойрхон давтамжтайгаар удаан хугацааны турш хэрэглэвэл шүд цоорох өвчин үүсгэх шалтгаан болж өгнө. Учир нь таны хүүхдийн амны хөндийд байгаа цоорол үүсгэгч нян бактериуд эдгээр нүүрс усны төрлийн бүтээгдхүүнүүдээр хооллож хүчиллэг бүтээгдэхүүн ялгаруулах бөгөөд эдгээр хүчил нь хүүхдийн шүдний гадаргууг түлж гэмтээн шүдний эрдсийг алдагдуулсанаар шүдний гадаргууд цоорол үүсдэг.

Чихэрлэг ундаа нь шүдний цоорлыг үүсгэхээс гадна хүүхдийн хоолны дуршлийг бууруулж цусандах сахарын хэмжээг ихэсгэдэг байна. Ихэнх эцэг эхчүүд “манай хүүхэд чихэр иддэггүй мөртлөө шүд нь цоороод байна” гэж гайхдаг ч хүүхэддээ ямар найрлагатай ямар ундаа уулгаж байгаагаа төдийлөн анзаардаггүй байна.

Шүдний оо нь шүд цоорох өвчнөөс сэргийлдэг, буйлны үрэвсэлийг намжаадаг, шүд цайруулдаг гэх мэт төрөл бүрийн зориулалттай амт, үнэр өнгө үзэмжээрээ хүүхдийн, том хүний гээд төрөл бүр байдаг бол энэ бүх шаардлагыг хангахын тулд өөртөө дараах олон төрлийн химийн нэгдлүүдийг агуулдаг

Хэдийгээр waterpick буюу шүдний завсарыг усаар шүршиж цэвэрлэдэг төхөөрөмж олон жилийн өмнө хэрэглээнд нэвтэрсэн ч шүдний эмнэлэгт ирж буй ихэнх өвчтөн, үйлчлүүлэгчид энэ төхөөрөмжийн талаар ямар ч ойлголтгүй байх нь элбэг.

Үдэш унтахдаа шүдний эрүүл мэнддээ анхаардаг хэн бүхэн шүдээ угааж, шүд хоорондын завсар хоорондохоо шүдний утсаар цэвэрлэж бас зарим нэг нь нэмэлтээр ам зайлагч уусмалаар амаа зайлдаг. Тэгвэл эдгээр зүйлс дээр нэмэлтээр хэрэглэж болох нэг баяртай мэдээ дуулгахад унтахдаа вино уух нь шүдний эрүүл мэндэд тустай байж болох тухай нэгэн судалгааны материал нийтлэгдсэн байна.

Сошиал медиа facebook хуудсуудаар нэгэн үе амаа ургамлын тосоор зайлах нь шүдний эрүүл мэндэд ашиг тустай талаарх мэдээллэл маш ихээр шэйрлэгдэж түгээгдэж байсан тул хэн бүхэн харсан байх гэж найдаж байна. Гэхдээ энэ аргачлал нь шинжлэх ухаанаар батлагдсан үнэхээр үр дүнтэй арга мөн үү? эсвэл зүгээр хүмүүсийн ахуйн нөхцөлд ашигладаг ардын эмчилгээ маягийн зүйл юмуу? гэдэгт хэн ч хариулт өгөөгүй өнөөг хүрсэн байна. Тэгвэл энэ чиглэлээр бэлтгэсэн мэдээлэлд анхаарлаа хандуулна уу

Саяхан хийгдсэн нэгэн судалгаагаар ислэгийн агууламж өндөр, бүдүүн ширхэгтэй үр тариан гаралтай хоол хүнсний хэрэглээ халдварт бус өвчний эрсдэлээс сэргийлэх асуудалд хэрхэн нөлөөлж байгааг тогтоосон байна. Энэхүү судалгааг Отаго Их Сургуулийн судлаачид гүйцэтгэсэн бөгөөд бүдүүн ширхэгтэй борог хоол хүнс болон ислэгийн агууламжтай хоол хүнсний хэрэглээний талаар нэлээд сайн нотолгоо болохуйц баримтуудыг гаргаж иржээ. Үүний үр дүнд ислэгийн агууламж өндөр ширхэглэг борог хоол хүнс нь амны хөндийн эрүүл мэндэд ашиг тустай болохыг судлаачид зөвлөж байна.

Та шүдний утас хэрэглээгүй тохиолдолд шүдний гадаргуугын 40 хувийг цэвэрлэж чаддаггүй байна. Тиймээс сойзоор угаахаас гадна шүдний утас хэрэглэж заншаарай.

Амны хөндийд үүсдэг өвлөлүүдийн 18-30% нь шүд, эрүү нүүрний аппаратад нөлөөлдөг гэмтэл бэртлүүд ордог байна. Ихэнхдээ спортоос үүдэлтэй гэмтэл үүсдэг ба 25% орчим нь өсвөр насныханд (8-14), насанд хүрэгчдэд (15-23) тохиолддог............

Олон хүмүүс ямар оогоор угаавал дээр вэ? Шүдээ яаж угаах вэ гэж асуудаг. Та ч бас энэ асуултын хариултыг мэдэхийг хүсч байвал энэхүү нйитлэлийг уншаарай.

Та сойзны үүрэг, бүтэц, ач холбогдол, хэрхэн хадгалах, сойзны сонголт, цэвэрлэгээний талаар дараах зүйлсийг зайлшгүй мэдэх хэрэгтэй тул танд зориулж энэхүү нийтлэлийг бэлтгэлээ.